De Belgische bouw- en installatiebedrijven zien 2023 met een bang hart tegemoet. Dat blijkt uit de meest recente conjunctuurenquête van Embuild bij 341 bedrijven uit de sector.
'De bouwactiviteit neemt af, maar vooral de rendabiliteit staat onder druk door de hoge materiaalprijzen en de stijgende loonkosten', aldus Niko Demeester, gedelegeerd bestuurder van Embuild. 'Gelukkig worden we allicht niet geconfronteerd met een recessie in de bouw, maar de continue kostenstijging zet bedrijven uit de bouwsector wél onder zware druk.'
Jaar zonder groei
De aannemers en installateurs zijn pessimistisch gestemd over de bouwactiviteit in 2023. De orderboeken zijn minder goed gevuld dan een jaar geleden. Onze bouwbedrijven zijn gemiddeld voor 6 maanden van werk verzekerd. Dit is duidelijk minder dan de 6,3 van maart 2022, maar blijft nog een hoog niveau (het gemiddelde over de voorbije jaren bedroeg 5,7 maanden).
De sector verwacht dan ook dat 2023 een jaar zonder groei wordt, in tegenstelling tot 2022. Dit sluit ook aan bij de macro-economische prognoses die Embuild eind vorig jaar publiceerde (1,6 % groei in 2022, een status quo in 2023).
» Bouw een sterk en veerkrachtig bedrijf uit: Volg ons lerend netwerk 'Strategie in moeilijke tijden'
Veel bouw- en installatiebedrijven moeten de komende jaren zwaar investeren om de transformatie in de sector te volgen
Rendabiliteit bouwsector onder zware druk
Nagenoeg alle bevraagde bedrijven uit de bouwsector ondervinden dat de moeilijke economische omstandigheden hun winstmarges aantasten. De helft van de bouw- en installatiebedrijven boekte daardoor minder winst in 2022 en zij verwachten dat ook dit jaar de winst verder zal afnemen. De rendabiliteit in de bouwsector staat met andere woorden onder sterke druk.
'Dat is verontrustend, want veel bouw- en installatiebedrijven moeten de komende jaren zwaar investeren om de transformatie in de sector te volgen. Ze moeten voldoende winst boeken om die investeringen te kunnen financieren', legt Demeester uit.
De bouwbedrijven wijten die dalende rendabiliteit vooral aan de sterk gestegen materiaalprijzen (64%) en aan de stijging van de loonkosten (65%). Het is duidelijk dat de combinatie van deze twee factoren onze bouwbedrijven pijn doet, want ze kunnen die prijsdruk niet volledig doorrekenen aan hun klanten. Bijna alle leveranciers leggen immers prijsherzieningsclausules op aan de bouwbedrijven, om stijgende materiaalprijzen te kunnen afwentelen, maar omgekeerd kunnen maar 6 op 10 bouwbedrijven die stijgende prijzen doorrekenen aan hun klanten.
» Vragen over de prijsherzieningsformule? Neem contact op met onze juridische dienst
Onze aannemers en installateurs verwachten bovendien geen beterschap in de komende zes maanden: de materiaalprijzen zullen op een hoog niveau blijven en ook de loonkosten blijven continu sterk stijgen als gevolg de ontsporende loonindexering.
'De eroderende winsten en de hoge loonindexeringen leiden er ook toe dat onze bouwbedrijven weinig tot geen ruimte hebben om nog extra premies toe te kennen', waarschuwt Demeester.
Conclusie: wel veel omzet in de bouw, maar weinig winst in 2023
'We verwachten voor de bouw in 2023 een afkoeling, maar wellicht geen zware recessie,' gaat Demeester verder. 'De bouwactiviteit krijgt dus minder klappen dan de industrie momenteel. Het slechte nieuws is wel dat de bouw- en installatiebedrijven een groot deel van de kostenstijgingen zelf moeten incasseren en niet kunnen doorrekenen aan de klanten. Dat weegt op de rendabiliteit van de sector en brengt de noodzakelijke investeringen in het gedrang.'
De belangrijkste resultaten van de conjunctuurenquête:
- 36 % van de aannemers vond 2022 een minder goed jaar dan 2021.
- 46 % verwacht dat 2023 een minder goed jaar wordt dan 2022.
- 46% van de bouwbedrijven verwacht een daling van de bouwactiviteit in 2023.
- 99 % zag de voorbije 6 maanden de winstmarges slinken als gevolg van de gestegen kosten.
- 48 % van de bouwbedrijven was in 2022 minder winstgevend dan in de voorgaande jaren.
- 55% verwacht dat 2023 minder winstgevend wordt.
- 34 % van de bouwbedrijven heeft zijn investeringen in 2022 teruggeschroefd.
- 51 % verwacht in 2023 ook minder te gaan investeren.
- 86 % meldt dat hun leveranciers prijsherzieningsclausules opgenomen hebben in hun contracten.
- 60 % van de bouwbedrijven neemt zelf ook prijsherzieningsclausules op in de contracten met de klant.
