Jarenlang bouwde Louis Jonckheere als techondernemer "Showpad" vanuit Silicon Valley uit tot een succesvol internationaal softwarebedrijf. Vandaag is hij bezieler en beheerder van de "Startup Campus" in het Wintercircus in Gent. Een werk- en ontmoetingsplaats die de kruisbestuiving tussen ondernemerschap, technologie en creativiteit stimuleert. Een plek waar de technologie van morgen wordt gebouwd. Voor het decembernummer van ons ledenmagazine De Oost-Vlaamse Aannemer vroegen we Louis Jonckheere welke impact technologie heeft op de arbeidsmarkt binnen de bouwsector.
De bouwsector kampt met grote personeelstekorten. Hoe kan AI volgens jou helpen om de kloof tussen vraag en aanbod te verkleinen?
Jonckheere: 'Door zoveel mogelijk te robotiseren. In Vlaanderen zijn we eigenlijk al te laat. Als een buurland morgen een huis 30% goedkoper kan bouwen volledig omwille van robots en AI, dan zijn we te laat. Het is nu tijd om te veranderen.'
Denk je dat AI in de bouw eerder een bedreiging of juist een versterking betekent voor traditionele bouwjobs?
Jonckheere: 'Zeker een versterking. Maar het zullen andere jobs worden. Vooral het repetitieve werk zal vervangen worden. In China zien we tegenwoordig al dat robots veel taken in de bouw overnemen zoals pleisterwerk, schilderwerk en metselwerk. Jobs en functies krijgen een meer menselijke dimensie. Mens en machine zullen meer dan ooit geïntegreerd moeten samenwerken. De wendbaarheid om telkens opnieuw nieuwe technologie te introduceren, wordt een deel van het maakproces. Een beroep moet je nog altijd leren. En ook het creatieve aspect zal allicht blijven bestaan, denk maar aan uniek ambachtswerk zoals glas-in-lood.'
‘De toekomst van de bouwsector draait niet om robots die mensen vervangen, maar om mensen die leren samenwerken met technologie’
Hoe zie je de toekomst van rollen zoals werfleiders, veiligheidscoördinatoren of calculatoren veranderen in een tijdperk van automatisatie en AI?
Jonckheere: 'De doorbraak van artificiële intelligentie op de arbeidsmarkt valt niet meer te ontkennen. Die nieuwe technologie maakt nu deel uit van ons beroepsleven, onder andere als dagelijkse ondersteuning bij de meer ondankbare taken. De vraag is niet langer óf, maar hoe ze de markt concreet zal beïnvloeden. Werfleiders en veiligheidsverantwoordelijken zullen we altijd nodig hebben, maar het fysieke werk zal geleidelijk meer geautomatiseerd worden. De functies die draaien rond toezicht, organisatie en coördinatie blijven echter onmisbaar.'
Hoe ziet een Vlaamse bouwplaats er binnen tien jaar uit?
Jonckheere: 'De opkomst van AI heeft al een enorme impact gehad op verschillende sectoren, en de bouwsector is daarop geen uitzondering. Ik ben ervan overtuigd dat AI op verschillende manieren kan worden geïmplementeerd. Zo kan AI helpen bij het automatiseren van repetitieve taken, het analyseren van grote hoeveelheden gegevens om trends en patronen te identificeren, het verbeteren van de algehele efficiëntie en veiligheid op bouwplaatsen. De integratie van AI in de bouw kan ook leiden tot snellere projectuitvoeringen, lagere kosten en minder menselijke fouten. Ook zijn er al voorbeelden van robots die met behulp van artificiële intelligentie bouwtaken kunnen uitvoeren, zoals het metselen van muren of het plaatsen van leidingen. De toekomst van de bouwsector draait echter niet om robots die mensen vervangen, maar om mensen die leren samenwerken met technologie.'
Wat kan Vlaanderen doen?
Jonckheere: 'In realiteit is AI en robotica allang geen randfenomeen meer, maar een strategische keuze. Vlaanderen heeft troefkaarten maar mag de boot niet missen om competitief te blijven. Sectoren als de bouw kreunen nu al onder een structureel arbeidstekort. Technologie en robots kunnen hier een deel van de oplossing zijn, niet als vervanging van mensen, maar als aanvulling om repetitieve, zware of gevaarlijke taken over te nemen en zo menselijke arbeid te ondersteunen.'
‘Als we nieuwe technologie en innovatie op de juiste manier gebruiken, zullen ze ons alleen maar ten goede komen’
In welke mate kan een ecosysteem als het Wintercircus een rol spelen in het toegankelijk maken van AI-technologie voor klassieke sectoren?
Jonckheere: 'Het Wintercircus is een ontmoetingsplaats waar alle AI-technologie samenkomt. Een mooi voorbeeld is de start-up "Spotable". Zij hebben een AI-tool ontwikkeld die automatisch dakmetingen maakt en een professionele offerte opstelt in amper 30 seconden! Hier in het Wintercircus hebben 100 dakwerkers kennis kunnen maken met die tool. Hoe sterker we inzetten op technologie, hoe groter de impact die we ermee kunnen realiseren. Een ecosysteem zoals het Wintercircus is cruciaal om klassieke sectoren kennis te laten maken met de AI-oplossingen van start-ups. Ik nodig Embuild uit om samen te kijken hoe we elkaar kunnen helpen en versterken.'
Prof. Joachim De Vos formuleerde het als volgt: "Inovatie faalt niet omdat mensen niet willen veranderen, maar omdat organisaties te sterk vasthouden aan wat vandaag werkt.” Is het dat wat je bedoelt?
Jonckheere: 'Precies. Traditionele bedrijven blijven vasthouden aan wat ze kennen en werken vaak nog met softwarepakketten die twintig jaar oud zijn. Start-ups daarentegen richten zich op de toekomst. Zij hebben geen verleden om op terug te vallen. Als we deze technologie en innovatie op de juiste manier gebruiken, zullen ze ons alleen maar ten goede komen.'
