Werken tijdens de inhaalrustdagen

In de bouwsector wordt de arbeidsduurvermindering gerealiseerd via het toekennen van 12 rustdagen per jaar. Op die manier wordt de effectieve wekelijkse arbeidsduur, die nog steeds 40 uur bedraagt, op jaarbasis teruggebracht tot 38 uur. De eerste 6 rustdagen worden geregeld via KB nr. 213 van 26 september 1983, de laatste 6 via een cao in het paritair comité van de bouw.

De data van het merendeel van de rustdagen worden traditioneel tijdens de eindejaarsperiode vastgesteld.

In 2021 bestaat de week herfstvakantie uit 1 feestdag, 2 inhaalrustdagen en 2 vakantiedagen. Dit heeft als gevolg dat je in regel verplicht bent om op de feestdag en de inhaalrustdagen volledig te sluiten en dat je hier niet van kan afwijken, maar er zijn enkele uitzonderingsregels.

(+) Download de vakantiekalender bouw voor 2021 en 2022 van onze bouwdatabank

Mag men werken tijdens rustdagen?

Tijdens de rustdagen geldt er een principieel verbod van tewerkstelling, maar er zijn enkele uitzonderingen op dat verbod.

1. Wanneer zondagsarbeid toegelaten is

• toezicht op de bedrijfsruimte;
• schoonmaken, herstellen en onderhouden, voor zover deze werkzaamheden voor de regelmatige voortzetting van het bedrijf nodig zijn, alsook de werkzaamheden buiten productie die nodig zijn voor de regelmatige hervatting van het bedrijf de volgende dag (bijv. schilderwerken in een school tijdens de kerstvakantie);
• arbeid om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval (bv. strooiwerkzaamheden op de wegen, het herstel van een beschadigd stuk wegdek wanneer dit niet kan uitgesteld worden);
• dringende arbeid aan machines of materieel en arbeid die door een onvoorziene noodzaak wordt vereist;
• arbeid om beschadiging van grondstoffen of voortbrengselen te voorkomen.

2. Wanneer de werknemers belast zijn met de klantendienst bij handelaars in bouwmaterialen

3. Wanneer de onderneming op het ogenblik van de toekenning van de rustdagen gewoonlijk een periode van intense activiteit kent.
Dit is voornamelijk het geval voor de installateurs van centrale verwarming tijdens de eindejaarsperiode. Deze voorwaarde geldt enkel en alleen voor de rustdagen toegekend bij cao, zijnde de laatste 6 rustdagen. Deze uitzondering wordt immers niet vermeld in het KB nr. 213, maar wordt wel telkens opgenomen in de cao. Deze kan u dus niet toepassen voor de paasvakantie. In ieder geval kan het feit dat men problemen heeft om de uitvoeringstermijn na te leven, nooit het werken tijdens de rustdagen rechtvaardigen.

Wat moet ik doen als er toch wordt gewerkt tijdens de inhaalrustdagen?

Wanneer binnen de voormelde uitzonderingen de werkgever zijn werknemers tijdens de rustdagen wil tewerkstellen, is een mededeling aan de arbeidsinspectie van het district waar de werken worden uitgevoerd nodig. Deze mededeling moet indien mogelijk vooraf gebeuren, of uiterlijk 24 uur na het begin van de werkzaamheden.

Wat met de verplichte inhaalrust naar aanleiding van prestaties op een inhaalrustdag?

De werknemers die gedurende de rustdagen werden tewerkgesteld, hebben recht op inhaalrust. Deze inhaalrustdagen moeten binnen een welbepaalde periode worden toegekend.

1. Voor de werkzaamheden die vermeld zijn onder de nummers 1 ° en 2° hierboven, moet de inhaalrust binnen 6 weken worden toegestaan.
2. Voor de arbeidsprestaties onder 3°, moet de inhaalrust binnen 7 maanden worden toegekend.

Arbeiders die nog recht hebben op inhaalrust, moeten deze inhaalrust eerst opnemen alvorens zij tijdelijk werkloos kunnen gesteld worden.

Zijn er sancties wanneer ik mijn werknemers tewerkstel op een inhaalrustdag?

De sanctie voor de overtreding van het verbod van tewerkstelling tijdens de rustdagen is een sanctie van niveau 2 sociaal strafwetboek: strafrechtelijke geldboete van 400 tot 4.000 euro of een administratieve geldboete van 200 tot 2.000 euro (te vermenigvuldigen met het aantal betrokken werknemers).

Feestdagen

De werknemer mag tijdens tien feestdagen per jaar niet worden tewerkgesteld en de werkgever is gehouden deze niet gepresteerde dagen te betalen.

Uitzondering: wanneer zondagsarbeid is toegelaten (zie hierboven).

Collectieve sluiting wegens jaarlijkse vakantie

Is het bouwverlof verplicht?

De data voor collectieve sluiting wegens jaarlijkse vakantie die vermeld staan in de bouwkalender zijn louter aanbevelingen. Ze zijn niet verplicht. Een aannemer moet de verlofperiode bespreken met de syndicale afvaardiging of, indien er geen is, met de werknemers zelf.

Moet ik voor mijn onderneming nog formaliteiten verrichten indien ik in mijn onderneming de regionale vakantieregeling volg?

Confederatie Bouw licht de verschillende regionale directies in over het regionale collectieve verlofakkoord. Als lid van de Confederatie Bouw moet je zelf niets meer ondernemen. In het arbeidsreglement moet wel vermeld staan dat de onderneming de regionale vakantieregeling volgt.

Wat als ik wil afwijken van de regionale vakantieregeling?

Indien je een bedrijfseigen verlofakkoord hebt gesloten in de ondernemingsraad, of anders met de syndicale delegatie, of anders met al de werknemers, dan neem je de data van collectieve sluiting op in het arbeidsreglement. Je stuurt een kopie hiervan op naar Toezicht Sociale Wetten. Je kan een kopie van het bericht registreren via de website www.arbeidsreglement.belgie.be. Eenmaal ingelogd dient u enkel nog dit bericht als pdf-document op te laden.

Opgelet! Je kan niet afwijken van de vastgelegde rustdagen en de (verangings)feestdagen die vastgelegd werden in het paritair comité.

Kan ik met enkele arbeiders doorwerken tijdens de collectieve jaarlijkse vakantiedagen?

Ja, dat kan. Je doet dan voorafgaand aan de vakantieperiode aan Toezicht Sociale Wetten een mededeling dat je in afwijking van het eerder medegedeelde collectief verlof zal doorwerken. Je vermeldt de concrete periode en  ook de namen van de betrokken arbeiders.

Collectieve sluiting of individuele vakantie?

Kies je voor het stelsel van collectieve sluiting en de werknemer heeft onvoldoende recht voor de duur die overeenstemt met de collectieve sluiting, dan kan hij aanspraak maken op een werkloosheidsuitkering voor de dagen die niet gedekt zijn door vakantiegeld.

Gebruikt men het stelsel van individuele vakantie? Dan is tijdelijke werkloosheid wegens collectieve sluiting uiteraard niet mogelijk. Dan kan je kijken of de werknemer eventueel nog op andere manieren vakantie kan opnemen (bv. jeugdvakantie), maar het is ook mogelijk dat de werknemer dan geen recht heeft op een vorm van betaalde vakantie.

Wat zijn de grenzen die in acht moeten worden genomen?

Indien wordt besloten het bedrijf niet collectief te sluiten, moet de vakantie dus voor het einde van het jaar worden toegekend. Voor gezinnen met kinderen wordt de vakantie bij voorkeur toegekend tijdens de schoolvakantie. Voor werknemers van 18 jaar en ouder moet tussen 1 mei en 31 oktober een aaneengesloten periode van 2 weken vakantie worden gewaarborgd (3 weken voor werknemers onder de 18 jaar), tenzij de werknemers anders verzoeken. Tot slot moet een ononderbroken vakantieperiode van een week in elk geval worden gewaarborgd.