Onder het motto "Naar een welvarende, sociale en duurzame stad die iedereen meeneemt" sloten op 12 november 2024 Voor Gent en Groen een bestuursakkoord om samen de stad te besturen gedurende de komende legislatuur van 2025 tot 2030. Op 11 februari 2025 legde Mathias De Clercq de eed af bij de Oost-Vlaamse gouverneur. Embuild Oost-Vlaanderen had een uitgebreid gesprek met de burgemeester over de hoofdlijnen van het Gentse bestuursakkoord en de impact ervan op de bouw- en vastgoedsector.
De prijs van een huis in Gent is gestegen van 225.000 euro in 2014 naar 366.000 euro in 2023, een stijging van 63% tegenover een gemiddelde stijging van 46% in Vlaanderen. Ook het aantal huishoudens zal toenemen van 122.000 in 2023 naar 134.000 in 2040. Hoe hoopt het nieuwe stadsbestuur het woningaanbod te vergroten?
De Clercq: 'We hebben in Gent inderdaad extra woonruimte nodig, zowel op de private als op de sociale woningmarkt. We willen een stedelijk woonpact sluiten met de bouw- en vastgoedsector. Enerzijds willen we de regels versoepelen, de toekenning van stedenbouwkundige vergunningen versnellen en op een verantwoorde manier hogere gebouwen toelaten. Het huidige bouwreglement moet meer mogelijk maken, meer bouwtypes naaste de klassieke grondgebonden woningen en appartementen. Anderzijds roep ik de private sector op om samen met ons de doelstelling van 20% sociale woningen en 20% budgetwoningen te realiseren.'
De burgemeester deelde ook zijn ervaring van een recent overleg met burgemeesters van andere Europese steden. 'In veel steden stijgen de huur- en koopprijzen waardoor ze onbetaalbaar dreigen te worden. In een gesprek met de Deense Eurocommissaris voor Wonen, Dan Jørgensen, hebben we gepleit voor extra Europese fondsen om dit probleem aan te pakken.'
Hoe gaat het stadsbestuur om met verdichting en verweving?
De Clercq: 'Wij willen van Gent een leefbare stad op mensenmaat maken. We willen efficiënter omgaan met de beschikbare ruimte, maar zonder in te boeten aan publieke ruimte. Ook de balans tussen harde en zachte bestemmingen moet behouden blijven. In dat kader werken we aan een nieuw structuurplan voor 2050. Daarnaast ontwikkelen we ‘wijkkwaliteitsplannen’ die verder gaan dan de wijkmobiliteitsplannen van de vorige legislatuur. Mobiliteit zien we daarbij als een middel, en niet als een doel op zich. Sogent, het stadsontwikkelingsbedrijf, zal de stadsontwikkeling samen met de private sector faciliteren. We beschouwen de bouwsector niet als een probleem, maar als een essentieel onderdeel van de oplossing.'
Het huidige bouwreglement moet meer mogelijk maken, meer bouwtypes naast de klassieke grondgebonden woningen en appartementen
Het nieuwe stadsbestuur streeft naar 20% sociale en 20% budgetwoningen in Gent. Wordt deze verdeelsleutel aan elk nieuw bouwproject opgelegd?
De Clercq: 'Deze verdeelsleutel is de minimale norm voor de ontwikkeling van eigen gronden van de groep Gent. Voor private projecten is het geen verplichting, maar wel de langetermijndoelstelling. De bouw- en vastgoedsector wordt uitgenodigd om mee te werken aan deze ambitie.'
Het voorkooprecht van Thuispunt Gent stuit op veel weerstand bij vastgoedontwikkelaars. Hoe gaat het nieuwe bestuur hiermee om?
De Clercq: 'Het voorkooprecht is in de afgelopen tien jaar slechts 19 keer effectief toegepast, dat is 2 keer per jaar terwijl er jaarlijks 750 percelen worden aangeboden door notarissen. We zullen dit instrument integreren in het woonpact. Naarmate de private sector bijdraagt aan de oplossing van de woonnood, zal het voorkooprecht steeds minder nodig zijn.'
Wat betreft de toenemende groep alleenstaanden en kleinere huishoudens: hoe gaat het nieuwe stadsbestuur om met kleinere appartementen?
De Clercq: 'We staan open voor kleinere appartementen, maar we merken dat tegen de Vlaamse trend in de gemiddelde gezinsgrootte in Gent weer toeneemt, van 2,16 personen per gezin in 2023 naar 2,20 in 2033. Dit betekent dat er meer meerpersoonsgezinnen komen. Als stadsbestuur moeten we flexibel inspelen op deze veranderingen.'
Wateroverlast is een groeiend probleem in Gent. Welke maatregelen neemt het stadsbestuur?
De Clercq: 'Gent is inderdaad kwetsbaar voor wateroverlast, maar ook verhitting. Daarom gaan we de komende jaren veel straten en pleinen heraanleggen, met als doel een netto ontharding van 30%. Willen we onze steden leefbaar houden dan moeten we inzetten op ontharding en vergroening. Dat draagt ook bij aan de beleving van de stad. En met wat creativiteit kunnen we op daken extra leefruimte creëren, bijvoorbeeld door tuinen of horeca te integreren.'
We willen een beleid gebaseerd op vertrouwen, met minder regels en meer voorspelbaarheid
Het nieuwe bestuursakkoord legt de focus op een nieuw vergunningenbeleid. Wat zijn de belangrijkste richtlijnen?
De Clercq: 'We willen een beleid gebaseerd op vertrouwen, met minder regels en meer voorspelbaarheid. We streven naar een trendbreuk in de manier waarop vergunningen worden verleend. De clustering van de bevoegdheden voor stedenbouw en administratieve vereenvoudiging onder schepen Peeters biedt kansen. Het bouwreglement moet eenvoudiger, en we willen sneller en oplossingsgerichter werken. Als er één negatief advies is, moet de aanvrager niet opnieuw het hele proces doorlopen.'
Het nieuwe stadsbestuur wil schulden afbouwen en opnieuw investeren. Waar gaan deze investeringen naartoe?
De Clercq: 'Het detail van de investeringen komt in ons meerjarenplan dat we in het najaar van 2025 voorleggen. Maar de grote lijnen zijn al duidelijk. We gaan 120 miljoen euro per jaar besparen op onze werkingskosten. We willen duidelijker afbakenen wat de Stad wel en niet meer doet. Daarnaast gaan we 40 miljoen euro per jaar investeren in nieuw beleid en streven we naar een investeringsvolume van 750 miljoen euro tijdens deze legislatuur.'
Het mobiliteitsbeleid was een belangrijk thema tijdens de verkiezingen. Wat verandert er op dit vlak?
De Clercq: 'We gaan de wijkmobiliteitsplannen uit de vorige legislatuur evalueren, met inspraak van de betrokken inwoners. We hebben de eerste maand van de nieuwe legislatuur al enkele wijzigingen doorgevoerd, en voor de zomervakantie willen we definitieve keuzes maken. In de toekomst zullen we ‘wijkkwaliteitsplannen’ ontwikkelen, die breder zijn dan enkel mobiliteit.'
Wat is de visie van het stadsbestuur op de afbouw van het viaduct B401?
De Clercq: 'We gaan die stapsgewijs afbouwen. Maar dan moeten er eerst alternatieven komen, zoals extra Park & Ride-faciliteiten en verbeterde verbindingen met het openbaar vervoer. Uiteindelijk zal de fly-over niet meer nodig zijn. De Vlaamse overheid werkt mee aan dit plan, en we zorgen ervoor dat de parking Zuid bereikbaar blijft.'
Wat is de toekomst van The Loop?
De Clercq: 'The Loop wordt momenteel nog vaak gezien als een snelweglocatie, maar we willen het ontwikkelen tot een leefbaar stadsdeel, met een mix van kantoren, handel, woningen en groen. Dat vergt nieuwe, zachtere verbindingen op de site. Het parkeerbeleid moet daarbij rekening houden met bezoekers die slechts kortstondig de site willen betreden.'
Aannemers klagen over hoge kosten, administratieve rompslomp en tijdverlies, vooral in het centrum van Gent. Kan hier verandering in komen?
De Clercq: 'Ja, in het bestuursakkoord hebben we een aannemerskaart voorzien. Hiermee kunnen aannemers en werklui gemakkelijker parkeren dichtbij hun klanten wanneer ze in het centrum werken of interventies moeten doen.'
